- балықтай
- besili, şişman
Қазақша-түрікше сөздік. 2009.
Қазақша-түрікше сөздік. 2009.
балықтай — … Байшуақтар келгеннен бері қалмақтардың семіз ісек қойларды, б а л ы қ т а й жұмыр құнажын, өгізшелерді қынадай қырып, күндіз түні ыстап жатыр (К. Сегізбаев, Беласқан, 72) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
тайға да, танаға да жету — (Гур., Маңғ.) бәріне жету, түгел қамту. Ахметтің аулаған балығы т а й ғ а д а, т а н а ғ а д а ж е т т і (Гур., Маңғ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
төсек тақтай — (Түрікм.: Қиян., Бекд., Красн., Қулы.) қайықтың түбінен сәл жоғарырақ, өн бойына салынған тақтай. Оған ауланған балықтар салынады … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
торта — 1. (Гур., Тең.) етінде тікені, сыртында қабығы бар, кішкене балық. Орысша вобла. Т о р т а н ы ң түрлері көп. Көкмойын торта, қызыл қанат торта, ақ торта, т.б. Тортаның еті онша дәмді емес. Қыс мезгілінде ауланады. Балықшылар шабақ балықтай емес … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
мұлқау — (Шығ.Қаз., Ү Н.) мылқау. Мен ешбір әңгіме білмеймін, басқаша айтқанда, балықтай м ұ л қ а у, бақадай сақаумын (Шығ.Қаз., Ү Н.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қайраң — Қ а й р а ң д а қ а л ғ а н балықтай. Есінен айырылған, есенгіреген. Миллиондаған халқы бар Хиросиманың көшесінде қ а й р а ң д а қ а л ғ а н б а л ы қ т а й есеңгіреп тұрған сәтте, қарсы алдынан қаңғалақтап келе жатқан мен жолығыппын (Б.Омарұлы … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
су — I Суасты наны. п е р и ф р. Борық. Мәселен, жалпақ жапырақты қоғаны алайық. Оның тамырында (борығында) қант пен крахмал көп. Оны «с у а с т ы н ы ң н а н ы» деп те атайды, өйткені қоғаның борығын отқа пісіріп жеуге болады, әрі ол керемет тәтті ау … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
тәшке — (Гур., Тең.) балық таситын бір дөңгелекті арба. Т ә ш к е г е қайықтан балықтарды құйып, реттеу цехына әкелді (Гур., Тең.). Тәшкенің балық заводында екі түрі бар: Бірі) – тәшкенің ашық түрі. Оның үстіне нәселке қояды да соған балық салып тасиды.… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жылым — 1 (Қ орда: Арал, Қарм., Шиелі, Сыр.; Қарақ.) теңізге салатын ұзындығы 1000, көлденеңі 500 метрдей үлкен ау. Ж ы л ы м тарту бұл жерде үлкен науқан Қ орда., Қарм.). Ж ы л ы м қыста да, жазда да салынады. Ж ы л ы м ғ а 10 15 адам керек (Қарақ.).… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
сақ — 1 1. (Ақт.: Қараб., Ырғ.; Қост.: Жітіқ., Торғ., Жанг.; Қ орда: Қарм., Арал; Рес., Орын.) мал жегеннен кейін қалған қырқынды, шөп қалдығы. Малдан қалған с а қ т ы бір бөлек үйіп қою керек (Ақт., Қараб.). Жеуден қалған шөптің с а ғ ы н бір бөлек… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ауан — 1 (Гур., Маңғ.) су сақтау үшін қазып жасалған шұңқыр 2 (Гур., Маңғ.; Орал, Орда; Түрікм., Таш.; Қарақ.) есі ауған, есалаң. Өзің айтқанға түсінбейтін а у а н с ы ң ғой (Гур., Маңғ.). Жанғали деген а у а н болулы. Ол неге болса, соған тиісіп,… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі